اصول قانع سازی در تبلیغات، تکنیک های روانشناسی هستند که روانشناس آمریکایی رابرت چالدینی Robert Cialdini آنها را مطرح کرده است. او در کتاب نفوذ: روانشناسی قانع سازی، ۶ اصل را مطرح کرده است که از نگاه روانشناسی تأثیر زیادی بر تصمیمگیری ما در زمینهی پذیرش درخواستها از دیگران دارد.
رعایت این اصول که به آنها اشاره می شود در تدوین استراتژی تبلیغات و بازاریابی می تواند راهگشا باشد. تکنیک های روانشناسی نفوذ و قانع سازی چالدینی توسط برندهای مطرح جهانی مورد تأیید است.
بازگشت دهی Reciprocity
اصل اول چالدینی در تبلیغات بازگشت دهی است. چالدینی باور دارد که افراد تمایل دارند لطف و محبتی را که دریافت می کنند، جبران کنند. این یک تمایل ذاتی در انسانهاست که به برقراری تعادل در روابط اجتماعی کمک میکند.
بازاریابان با درک این اصل میتوانند از آن برای ترغیب مشتریان به خرید محصولات یا خدماتشان استفاده کنند. در اینجا چند روش برای به کارگیری اصل بازگشتدهی در استراتژی بازاریابی و تبلیغات آورده شده است:
- ارائه رایگان: به مشتریان نمونه تست محصول، خدمات پشتیبانی رایگان، عضویت رایگان در باشگاه مشتریان یا دسترسی رایگان به محتوای باارزش ارائه بدهید. با این کار، مشتریان احساس میکنند لطف و محبتی از برند شما دریافت کردهاند و ممکن است در آینده برای جبران آن، از شما خرید کنند.
- هدیه دادن: دادن یک هدیه به مشتریان یکی دیگر از تکنیک هایی است که شما را در ذهن مشتری ثبت می کند. هدایای تبلیغاتی کوچک، کوپنهای تخفیف یا امتیازات ویژه به مشتریان فعلی خود ارائه دهید. این هدایا باعث ایجاد حس قدردانی در مشتریان میشود و احتمال خرید مجدد آنها را افزایش میدهد.
- تخفیف اولیه: ارائه تخفیف در اولین خرید، روشی موثر برای ترغیب مشتریان جدید است. با دریافت تخفیف، مشتری احساس میکند لطف شما را باید جبران کند و احتمال بازگشت او برای خریدهای بعدی افزایش مییابد.
نمونه برندهای موفق
نرم افزار DropBox یکی از برندهای موفقی است از اصل بازگشتدهی در تبلیغات استفاده میکند. این برند به کاربران فضای ذخیره سازی رایگان در فضای ابری ارائه میدهد. با این کار، کاربران احساس میکنند لطف و محبتی از DropBox دریافت کردهاند و ممکن است در آینده برای ارتقای فضای ذخیرهسازی خود به نسخهی پولی، احساس نیاز کنند. همچنین با ارائه امکان به اشتراک گذاری فضای ذخیرهسازی رایگان با دوستان، مشتریان را تشویق میکند تا دیگران را هم به استفاده از این سرویس ترغیب کنند.
برند Adobe یکی دیگر از برندهای نرم افزاری است که با در اختیار گذاشتن نسخه رایگان به مدت محدود از این تکنیک در تبلیغات استفاده می کند. با استفاده از این نسخهها، کاربران با قابلیتهای نرمافزار آشنا میشوند و هنگامی که نیاز به امکانات بیشتری پیدا میکنند، به سمت خرید نسخهی کامل سوق داده میشوند. در این مثال، Adobe با ارائهی نسخهی رایگان، لطف خود را به کاربران نشان میدهد و آنها را ترغیب میکند تا در آینده با خرید نسخهی کامل، این لطف را جبران کنند.
شرکتها میتوانند از اصل بازگشتدهی به روشهای خلاقانهتر و متنوعتری در کمپینهای بازاریابی خود استفاده کنند. مهم این است که هدایا و خدمات ارائه شده، با ارزش و مرتبط با نیازهای مشتریان باشند تا تاثیرگذاری بیشتری داشته باشند. به طور کلی، اصل بازگشتدهی ابزاری قدرتمند در دستان بازاریابان است. با استفادهی صحیح از این اصل در تبلیغات، میتوانید با مشتریان خود رابطهای مبتنی بر لطف و محبت ایجاد کنید، وفاداری آنها را افزایش دهید و در نهایت، فروش خود را بالا ببرید.
تعهد و ثبات Commitment and Consistency
اصل دوم تئوری نفوذ Robert Cialdini تعهد و ثبات است. . این اصل بر این باور است که مردم تمایل دارند با تصمیمی که قبلاً گرفتهاند، سازگار باشند. ما انسانها برای خودمان ارزش قائل هستیم و دوست داریم فردی باثبات و قابل اعتماد به نظر برسیم. بنابراین، بعد از اینکه علناً تعهدی را نسبت به چیزی پذیرفتیم، احتمال بیشتری دارد که بر سر حرفمان بمانیم و آن را عملی کنیم.
روش های کاربردی تعهد در تبلیغات
- ارائه پیشنهادهای آزمایشی: : ارائه دورههای آزمایشی رایگان یا عضویتهای پرمیوم با قابلیت لغو آسان، روشی عالی برای جلب تعهد اولیهی مشتریان است. با شروع دورهی آزمایشی، مشتریان ناخودآگاه احساس میکنند به برند شما متعهد شدهاند و احتمال بیشتری دارد پس از اتمام دوره، برای ادامهی اشتراک خود اقدام کنند.
- ایجاد لیست علاقهمندیها: تشویق مشتریان به افزودن محصولات به لیست علاقهمندیهای خود، میتواند روشی مؤثر برای ایجاد تعهد اولیه باشد. با قرار دادن محصولات در لیست علاقهمندیها، مشتریان گامی کوچک به سمت خرید برمیدارند و احتمال بیشتری دارد که در آینده برای خرید آن محصولات اقدام کنند.
- امضای قراردادهای کوچک: در برخی موارد، امضای قراردادهای کوچک و بدون تعهد مالی جدی، میتواند حس تعهد را در مشتریان ایجاد کند. این قراردادها میتوانند شامل ثبتنام برای دریافت ایمیلهای تبلیغاتی، تایید شرکت در رویدادهای آموزشی رایگان یا پذیرش شرایط و ضوابط یک سرویس باشند.
- ارائه ضمانت بازگشت وجه: ارائه ضمانت بازگشت وجه، روشی هوشمندانه برای کاهش ریسک خرید از دیدگاه مشتری است. با این کار، به آنها این اطمینان را میدهید که در صورت عدم رضایت، میتوانند وجه خود را پس بگیرند. این ضمانت باعث میشود تا مشتریان راحتتر تصمیم به خرید بگیرند و در نتیجه، اصل تعهد و ثبات در آنها تقویت میشود.
شرکت های خدمات ورزشی، نرم اقزارها و اپلیکیشن های موبایلی از جمله کسب و کارهایی هستند که می توانند از این تکنیک برای نفوذ و قانع سازی بیشترین بهره را ببرند.
مزایای استفاده از اصل تعهد و ثبات
- افزایش نرخ تبدیل (Conversion Rate): ایجاد حس تعهد اولیه در مشتریان، میتواند منجر به افزایش نرخ تبدیل (تبدیل بازدیدکننده به مشتری) شود.
- تقویت وفاداری به برند: وقتی مشتریان تعهدی را نسبت به یک برند میپذیرند، احتمال بیشتری دارد در آینده نیز از همان برند خرید کنند.
- کاهش ریسک برای مشتریان: ارائه پیشنهادهای آزمایشی و دورههای رایگان، این امکان را به مشتریان میدهد تا بدون ریسک، محصول یا خدمت را امتحان کنند. این امر باعث میشود آنها با خیال راحتتری برای خرید نهایی تصمیم بگیرند.
با به کارگیری صحیح اصل تعهد و ثبات، بازاریابان میتوانند با استفاده از این تکنیک در تبلیغات مشتریان را به سمت تعامل بیشتر با برند سوق دهند و در نهایت، آنها را به مشتریان وفادار تبدیل کنند.
اثبات اجتماعی Social Proof
اصل سوم از تئوریهای نفوذ چالدینی در تبلیغات، اثبات اجتماعی (Social Proof) نام دارد. این اصل بیان میکند که ما اغلب به رفتار و نظرات دیگران برای تصمیمگیری تکیه میکنیم. بهطور طبیعی، تمایل داریم کارهایی را انجام دهیم که دیگران انجام میدهند، به خصوص اگر آن افراد را قابل اعتماد بدانیم.
این غریزه بقایای غرایز اجتماعی اولیهی ماست. در گذشته، با پیروی از رفتار سایر اعضای گروه، میتوانستیم انتخابهای امنتر و مطمئنتری داشته باشیم. امروزه نیز تمایل داریم ببینیم دیگران چه محصولاتی را انتخاب میکنند و چه تجربهای با آنها داشتهاند.
نمونه هایی از روش های اجرایی در تبلیغات
- نمایش نظرات مثبت مشتریان: با نمایش نظرات مثبت و رضایتبخش مشتریان قبلی خود در وبسایت، شبکههای اجتماعی یا تبلیغات، میتوانید اعتماد مشتریان بالقوه را جلب کنید. دیدن تجربیات مثبت دیگران، باعث میشود مشتریان جدید با اطمینان بیشتری نسبت به خرید از برند شما اقدام کنند.
- استفاده از تاييد افراد مشهور (Celebrity Endorsement): همکاری با افراد مشهور، ورزشکاران یا چهرههای شناختهشده برای تبلیغ محصولات یا خدماتتان، میتواند از قدرت اثبات اجتماعی بهره ببرد. اعتماد مخاطبان به این افراد، به برند شما نیز منتقل میشود و باعث افزایش اعتبار و فروش میشود.
- نمایش آمار و ارقام: به نمایش گذاشتن آمار و ارقام مانند تعداد مشتریان، تعداد دانلود اپلیکیشن یا حجم فروش، میتواند حس اطمینان را در مشتریان بالقوه ایجاد کند. دیدن این ارقام به آنها نشان میدهد که برند شما معتبر است و مورد اعتماد افراد زیادی قرار دارد.
- استفاده از لوگوهای مشتریان بزرگ: اگر با شرکتها یا سازمانهای بزرگی همکاری دارید، نمایش لوگوی آنها در وبسایت یا تبلیغات خود میتواند از قدرت اثبات اجتماعی بهره ببرد. همکاری با برندهای معتبر، به برند شما نیز اعتبار میبخشد و اعتماد مشتریان را جلب میکند.
نمونه ای برندهای موفق
- دیجیکالا: این فروشگاه اینترنتی ایرانی، با نمایش نظرات مثبت خریداران و امتیازدهی به محصولات، از قدرت اثبات اجتماعی در تبلیغات بهره میبرد. مشتریان با دیدن نظرات و امتیازهای مثبت، با اطمینان بیشتری نسبت به خرید آنلاین اقدام میکنند.
- اپل Apple: اپل به ندرت از افراد مشهور برای تبلیغات محصولات خود استفاده میکند. با این حال، وفاداری بالای کاربران به محصولات اپل و شهرت بالای این برند، خود به نوعی اثبات اجتماعی محسوب میشود و مشتریان را به خرید محصولات جدید ترغیب میکند.
- تریپادوایزر (TripAdvisor): این وبسایت گردشگری، با نمایش نظرات و امتیاز کاربران در مورد هتلها، رستورانها و جاذبههای گردشگری، از قدرت اثبات اجتماعی برای جلب اعتماد گردشگران استفاده میکند. با دیدن نظرات مثبت، کاربران با اطمینان بیشتری نسبت به رزرو هتل یا انتخاب رستوران اقدام میکنند.
مزایای استفاده از اثبات اجتماعی:
- افزایش اعتماد و اعتبار برند: استفاده از اثبات اجتماعی به جلب اعتماد مشتریان بالقوه و افزایش اعتبار برند شما کمک میکند. دیدن تجربیات مثبت دیگران یا تایید افراد مشهور، باعث میشود مشتریان با اطمینان بیشتری نسبت به خرید از برند شما اقدام کنند.
- جذب مشتریان جدید: با استفاده از اثبات اجتماعی، میتوانید مشتریان جدیدی را جذب کنید که تحت تاثیر نظرات مثبت و تجربیات دیگران قرار میگیرند.
- تقویت تصمیمگیری: اثبات اجتماعی میتواند به مخاطبان در تصمیمگیری نهایی برای خرید کمک کند. با دیدن نظرات مثبت و تأییدیههای دیگران، مخاطبان با اطمینان بیشتری میتوانند تصمیم به خرید بگیرند.
محبوب و دوست داشتنی بودن Liking
چهارمین اصل از اصول نفوذ چالدینی در تبلیغات، دوستداشتنی و محبوب بودن (Liking) نام دارد. این اصل بیان میکند که ما تمایل بیشتری داریم از افرادی که دوستشان داریم یا به آنها احترام میگذاریم، خرید کنیم. عوامل متعددی میتوانند بر احساس دوست داشتن و احترام ما نسبت به یک برند تأثیر بگذارند.
چند روش پیشنهادی در تبلیغات
- جذابیت ظاهری: استفاده از افراد زیبا، خوشرو و با اعتماد به نفس در تبلیغات میتواند احساس مثبتی نسبت به برند در مخاطبان ایجاد کند.
- شباهت: ما تمایل بیشتری داریم با کسانی که شبیه ما هستند، ارتباط برقرار کنیم. بازاریابان میتوانند با استفاده از مدلهای تبلیغاتی که با مخاطبان هدف خود شباهت دارند، حس همذاتپنداری و دوست داشتن برند را در آنها ایجاد کنند.
- تعاريف و تمجيد: شنیدن تعریف و تمجید از یک برند میتواند احساس مثبتی نسبت به آن در ما ایجاد کند. بازاریابان میتوانند با دریافت و نمایش نظرات مثبت مشتریان یا جوایز و افتخارات کسبشده، از این اصل استفاده کنند.
- منافع مشترک: حمایت از اهداف خیرخواهانه، حمایت از محیط زیست یا مشارکت در فعالیتهای اجتماعی، میتواند به ایجاد حس همبستگی و دوست داشتن برند در مخاطبان منجر شود.
- ارائه محتوای سرگرمکننده و آموزنده: ارائه محتوای سرگرمکننده، آموزنده و باارزش برای مخاطبان، میتواند به ایجاد رابطهی عاطفی مثبت با برند شما منجر شود. با دنبال کردن محتوای شما، مخاطبان احساس میکنند که برند شما به آنها اهمیت میدهد و به دنبال برطرف کردن نیازهای آنهاست.
- برگزاری مسابقات و کمپینهای تعاملی: برگزاری مسابقات و کمپینهایی که در آنها با مخاطبان تعامل برقرار میشود و به آنها فرصت دیده شدن و ابراز نظر داده میشود، میتواند حس دوست داشتن و علاقهی آنها به برند را افزایش دهد.
- حمایت از رویدادهای ورزشی یا فرهنگی: حمایت مالی برندها از رویدادهای ورزشی یا فرهنگی محبوب، میتواند حس همبستگی و منافع مشترک را در مخاطبان ایجاد کند. این کار باعث میشود تا مخاطبان با برند احساس نزدیکی بیشتری داشته باشند.
نمونه برندهای موفق
- مک دونالد (McDonald’s): این شرکت فستفود برای جلب نظر کودکان و خانوادهها، از شخصیت کارتونی محبوب «رونالد مکدونالد» استفاده میکند. این شخصیت دوستداشتنی، باعث ایجاد احساس مثبت در کودکان و در نتیجه، جلب نظر خانوادهها به برند مکدونالد میشود.
- دایسون (Dyson): این شرکت تولیدکنندهی لوازم خانگی، اغلب از افراد مشهور خوشنام و قابل اعتماد در تبلیغات خود استفاده میکند. استفاده از این افراد باعث میشود تا مخاطبان احساس اعتماد بیشتری نسبت به محصولات دایسون پیدا کنند.
- بلاگهای آموزشی: بسیاری از کسبوکارها برای جلب نظر مخاطبان، اقدام به راهاندازی بلاگهای آموزشی میکنند. ارائه محتوای رایگان و باارزش در این بلاگها، به ایجاد رابطهی عاطفی مثبت با مخاطبان و در نتیجه، افزایش علاقهی آنها به برند منجر میشود.
اقتدارAuthority
پنجمین اصل از اصول نفوذ چالدینی در تبلیغات، اقتدار (Authority) نام دارد. این اصل بیان میکند که ما تمایل داریم از افرادی که آنها را در جایگاه قدرت یا متخصص میدانیم، تبعیت کنیم. این یک رفتار غریزی در ما انسانهاست که به دنبال رهبر و راهنمایی از افراد متخصص و با دانش باشیم. ما اغلب تصور میکنیم که این افراد، اطلاعات و تجربهی بیشتری نسبت به ما دارند و از این رو، به توصیهها و نظرات آنها اعتماد میکنیم.
روش های کاربردی تکنیک اقتدار
- استفاده از شهادت کارشناسان (Expert Testimonials): دریافت و نمایش شهادت کارشناسان و افراد متخصص در حوزهی کاری شما، میتواند اعتبار و اعتماد به برند شما را افزایش دهد. توصیههای این افراد به عنوان تأییدیهای بر کیفیت محصولات یا خدمات شما عمل کرده و مخاطبان را به سمت خرید سوق میدهد.
- نمایش جوایز و افتخارات کسبشده: کسب جوایز و افتخارات معتبر در حوزهی کاریتان، میتواند به عنوان نشانهای از تخصص و برتری شما تلقی شود. نمایش این جوایز و افتخارات در وبسایت، تبلیغات یا سایر پلتفرمها، میتواند حس اعتماد و اطمینان را در مخاطبان ایجاد کند.
- همکاری با سازمانهای معتبر: همکاری با سازمانهای معتبر و شناختهشده در حوزهی کاریتان، میتواند اعتبار و اعتماد به برند شما را افزایش دهد. این همکاری نشان میدهد که برند شما مورد تأیید این سازمانها قرار گرفته است و از استانداردهای بالایی برخوردار است.
- ایجاد محتوای تخصصی و آموزشی: ارائه محتوای تخصصی و آموزشی باارزش در وبسایت، بلاگ یا شبکههای اجتماعی، میتواند شما را به عنوان یک فرد متخصص و قابل اعتماد در حوزهی کاریتان معرفی کند. با دنبال کردن محتوای شما، مخاطبان به دانش و تخصص شما اعتماد پیدا کرده و با خیال راحتتری به توصیهها و محصولات یا خدمات شما اعتماد میکنند.
- استفاده از لحن قاطع و مطمئن در محتوا: استفاده از لحن قاطع، مطمئن و مبتنی بر دانش در محتوای بازاریابی شما، میتواند به جلب نظر مخاطبان و القای حس تخصص و اقتدار به برندتان کمک کند. البته، مهم است که این لحن به خودستایی و ادعای بیجا تبدیل نشود.
مزایای استفاده از اصل اقتدار در تبلیغات
- تقویت قدرت نفوذ: ایجاد حس اعتماد و احترام نسبت به برند، قدرت نفوذ شما را در بازار افزایش میدهد. مخاطبان با اعتماد بیشتری به توصیهها و پیشنهادات شما گوش میسپارند و احتمال خرید آنها از محصولات یا خدمات شما افزایش مییابد.
- افزایش اعتماد به برند: استفاده از اصل اقتدار میتواند به جلب اعتماد مخاطبان و افزایش اعتبار برند شما منجر شود. وقتی مخاطبان میبینند که افراد متخصص و سازمانهای معتبر به برند شما اعتماد دارند، آنها نیز با خیال راحتتری میتوانند به برند شما اعتماد کنند.
- تقویت تصویر حرفهای: استفاده از تاکتیکهای مرتبط با اصل اقتدار، میتواند تصویر حرفهای و متخصصی از برند شما در ذهن مخاطبان ایجاد کند. این تصویر حرفهای میتواند به تمایز شما از رقبا و افزایش تمایل مخاطبان به انتخاب برند شما کمک کند.
شرکت های دارویی، موسسات آموزشی، شرکت های نرم افزاری و بلاگ های تخصصی می توانند از این تکنیک در جهت نفوذ در تصمیم گیری مشتریان خود اقدام کنند.
کمیابی و انحصار Scarcity and Urgency
اصل آخر از اصول نفوذ چالدینی در تبلیغات، کمیابی و انحصار (Scarcity and Urgency) نام دارد. این اصل بیان میکند که ما ارزش بیشتری برای چیزهایی قائل هستیم که کمیاب یا دارای زمان محدود هستند. این یک اصل ریشهدار در رفتار اقتصادی ماست. وقتی کالایی کمیاب یا با زمان محدودی در دسترس باشد، تمایل ما برای خرید آن افزایش پیدا میکند.بازاریابان با درک این اصل روانشناختی، میتوانند از آن برای ایجاد حس فوریت و ترغیب مشتریان به خرید محصولات یا خدماتشان در تبلیغات استفاده کنند.
روش های کاربردی مورد استفاده
- ارائه تخفیفات و پیشنهادات ویژه با مهلت محدود: ارائه تخفیفات و پیشنهادات ویژه با مهلت محدود، میتواند حس فوریت در مشتریان ایجاد کند و آنها را به خرید سریعتر ترغیب نماید. مخاطبان با دیدن این نوع پیشنهادات احساس میکنند که فرصتی استثنایی در اختیار دارند و ممکن است با به تعویق انداختن خرید، آن را از دست بدهند.
- نمایش تعداد محدود محصول باقیمانده: نمایش تعداد محدود محصول باقیمانده در انبار، میتواند حس کمیابی را در مشتریان ایجاد کند. با دیدن این که تعداد کمی از محصول مورد نظر باقی مانده است، مخاطبان احساس میکنند که باید سریعتر برای خرید اقدام کنند تا فرصت خرید را از دست ندهند.
- ایجاد رویدادهای فروش ویژه: برگزاری رویدادهای فروش ویژه مانند «جمعه سیاه» (Black Friday) یا «دوشنبه سایبری» (Cyber Monday)، میتواند حس فوریت و کمیابی را در مشتریان ایجاد کند. مخاطبان با دیدن این نوع رویدادها احساس میکنند که فرصتی استثنایی در اختیار دارند و تمایلشان برای خرید در این دوره افزایش مییابد.
- استفاده از عبارات ترغیبکننده: استفاده از عباراتی مانند «فقط برای مدت محدود»، «تعداد محدود باقیمانده» یا «این فرصت را از دست ندهید» میتواند حس فوریت را در مشتریان ایجاد کند و آنها را به خرید سریعتر ترغیب نماید.
- استفاده از شمارندهی معکوس (Countdown Timer): استفاده از شمارندهی معکوس برای نشان دادن زمان باقیمانده تا اتمام یک تخفیف یا فروش ویژه، میتواند حس فوریت در خرید را در مشتریان تشدید کند. این تایمر به مخاطبان یادآوری میکند که زمان کمی برای استفاده از این فرصت باقی مانده است.
خطوط هواپیمایی، فروشگا های آنلاین، وب سایت های فروش هتل و شرکت های خدماتی از این تکنیک می توانند در تبلیغات به خوبی استفاده کنند.
مزایای استفاده از تکنیک کمیابی در تبلیغات
- افزایش نرخ تبدیل (Conversion Rate): ایجاد حس فوریت در مشتریان، میتواند آنها را به خرید سریعتر ترغیب کند و در نتیجه، نرخ تبدیل (Conversion Rate) در کمپینهای بازاریابیتان را افزایش دهد.
- ایجاد حس ارزش: ایجاد حس کمیابی میتواند ارزش درکشدهی محصول یا خدمت شما را در نزد مشتریان افزایش دهد. مخاطبان با دیدن این که محصول کمیاب است، تصور میکنند که باارزشتر و باکیفیتتر میباشد.
- کاهش زمان تصمیمگیری: ایجاد حس فوریت میتواند زمان تصمیمگیری مشتریان را کاهش دهد. با احساس این که ممکن است فرصت خرید را از دست بدهند، مخاطبان با سرعت بیشتری برای خرید اقدام میکنند.
لینک های مفید:
شهرام موبد، پژوهشگر رشد و توسعه کسب و کار، مدیر اجرایی تبلیغات ۳۶۰
دیدگاهتان را بنویسید